کل افعال ترکی آذری خيلي عالی و کاربردی

We can conjugate 428 Azeri, all of which are available in their main forms and translations on this page.

  • abadlaşdırmaq- renovate
  • acmaq - feel hungry
  • açmaq - open
  • addımlamaq - stride
  • adlandırmaq - call
  • ağartmaq - whitewash
  • ağlamaq - cry
  • ağlatmaq - cause smb to cry
  • axsamaq - be lame
  • axtarmaq - search
  • aldanmaq - be tempted
  • aldatmaq - deceive
  • alqışlamaq - cheer
  • almaq - buy
  • anlamaq - understand
  • anlatmaq - explain
  • aparmaq - conduct
  • araşdırmaq - explore
  • arıqlamaq - lose weight
  • artırmaq - increase
  • arzu etmək - make a wish
  • arzulamaq - wish
  • asqırmaq - sneeze
  • atılmaq - leap
  • atmaq - shoot
  • ayılmaq - wake up
  • ayrılmaq - decompose
  • azaltmaq - reduce
  • azmaq - get lost
  • bacarmaq - be able
  • bağışlamaq - forgive
  • bağlamaq - close
  • bağlatmaq - cause smb to close
  • baxmaq - look
  • barışdırmaq - reconcile
  • barışmaq - be reconciled
  • basdırmaq - bury
  • basmaq - push
  • başlamaq - start
  • batırmaq - sink
  • batmaq - wane
  • bədbinləşmək - grow pessimistic
  • bənzətmək - do
  • bərabərləşdirmək - equalize
  • bərpa etmək - restore
  • bəyənmək - approve
  • bəzəmək - dress up
  • biçmək - mow
  • bildirmək - inform
  • bilmək - be able
  • birləşdirmək - combine
  • birləşmək - join
  • bişirmək - cook
  • bitirmək - end
  • boşamaq - divorce
  • boşanmaq - get a divorce
  • boyamaq - paint
  • boylanmaq - look out
  • bölmək - divide
  • böyütmək - enlarge
  • bulamaq - stir
  • buraxmaq - omit
  • burmaq - twist
  • buyurmaq - command
  • bükmək - wrap up
  • cavab vermək - answer
  • cırmaq - tear
  • coşmaq - seethe
  • çağırmaq - call
  • çalxalamaq - swill
  • çarpışmaq - do
  • çaşmaq - make mistakes
  • çatdırmaq - deliver
  • çatmaq - reach
  • çevirmək - turn
  • çeynəmək - chew
  • çəkilmək - be pulled
  • çəkmək - draw
  • çıxarmaq - pull out
  • çıxartmaq - kick off
  • çıxıb getmək - go away
  • çıxmaq - exit
  • çimdirmək - give a bath
  • çirkləndirmək - contaminate
  • çökmək - sink
  • dağıtmaq - wreck
  • dalmaq - be absorbed
  • danışmaq - talk
  • danlamaq - rebuke
  • danlanmaq - be reproved
  • darıxmaq - miss
  • dartmaq - tow
  • daşımaq - carry
  • dayandırmaq - stop
  • dayanmaq - stand
  • dazlaşmaq - become bald
  • demək - say
  • devirmək - overthrow
  • dəlmək - ream
  • dərk etmək - understand
  • dərmək - pluck
  • dəvət etmək - invite
  • dəyişdirmək - change
  • dəyişilmək - change
  • dəyişmək - change
  • didmək - tear up
  • dikəltmək - straighten
  • diksinmək - shy
  • dincəlmək - rest
  • dinləmək - listen
  • dişləmək - bite
  • doğramaq - chop
  • dolaşmaq - tease
  • doldurmaq - fill
  • donmaq - freeze
  • dostlaşmaq - make friends
  • doymaq - be satisfied
  • dönmək - turn
  • döymək - beat
  • döyüşmək - fight
  • dözmək - endure
  • durdurmaq - stop
  • durmaq - stand
  • duymaq - feel
  • duzlamaq - salt
  • düşünmək - think
  • düymələmək - bud
  • düyünləmək - knot
  • enmək - descend
  • eşitmək - hear
  • etmək - make
  • evləndirmək - marry off
  • evlənmək - marry
  • əfv etmək - pardon
  • əkmək - plant
  • əlaqələndirmək - link
  • ələmək - sieve
  • əritmək - fuse
  • əsəbləşmək - do
  • əsirgəmək - begrudge
  • əsnəmək - yawn
  • əyilmək - bend
  • əymək - tilt
  • fikir vermək - pay attention
  • fikirləşmək - meditate
  • geriləmək - fall behind
  • getmək - go
  • geyinmək - put on
  • geymək - put on
  • gəlmək - come
  • gətirmək - bring
  • gəzmək - walk
  • girmək - enter
  • gizlənmək - hide
  • gizlətmək - hide
  • göndərmək - send
  • görmək - see
  • görüşdürmək - meet
  • görüşmək - meet
  • göstərmək - show
  • götürmək - take
  • gözləmək - wait
  • güldürmək - liven
  • güləşmək - wrestle
  • gülmək - laugh
  • güvənmək - trust
  • hazırlaşmaq - prepare
  • hesablamaq - compute
  • hədələmək - threaten
  • həll etmək - solve
  • hiddətlənmək - become enraged
  • hirslənmək - be angry
  • hönkürmək - sob
  • hörmək - plait
  • hörmət etmək - respect
  • xatırlamaq - remember
  • xəbər almaq - receive news
  • xəbərdar etmək - warn
  • xərcləmək - spend
  • xəstələnmək - fall ill
  • xəyanət etmək - betray
  • xilas etmək - save
  • xilas olmaq - get rid of
  • icazə vermək - allow
  • içmək - drink
  • idarə etmək - control
  • ilişdirmək - hitch
  • imzalamaq - sign
  • inanmaq - believe
  • incimək - take offense
  • incitmək - offend
  • islanmaq - get wet
  • istəmək - ask
  • istila etmək - conquer
  • işarələmək - mark
  • işğal etmək - occupy
  • işləmək - work
  • itələmək - shove
  • itiləmək - sharpen
  • itirmək - lose
  • iyləmək - sniff
  • izləmək - follow
  • keçəlləşmək - grow bald
  • keçirmək - display
  • keçmək - pass
  • kədərlənmək - mourn
  • kəkələmək - stammer
  • kənarlaşdırmaq - remove
  • kəsmək - cut
  • kəşf etmək - discover
  • köçmək - move
  • köçürmək - transfer
  • kökəlmək - fatten
  • kömək etmək - assist
  • kündələmək - make paste balls
  • küsmək - fall out
  • qaçırmaq - hijack
  • qaçmaq - run
  • qaldırmaq - raise
  • qalxmaq - climb
  • qalib gəlmək - win
  • qapmaq - grab
  • qarışdırmaq - mix
  • qarşılamaq - meet
  • qarşılaşmaq - encounter
  • qatmaq - add
  • qayğısına qalmaq - do
  • qaytarmaq - return
  • qeyd etmək - note
  • qəbul etmək - take
  • qərarlaşmaq - settle
  • qırmaq - break
  • qısqanmaq - be jealous
  • qızartmaq - fry
  • qızdırmaq - heat
  • qiymətləndirmək - estimate
  • qoparmaq - pull up
  • qopartmaq - tear down
  • qorxmaq - fear
  • qorxutmaq - scare
  • qorumaq - protect
  • qovmaq - impound
  • qovurmaq - roast
  • qoymaq - put
  • qucaqlamaq - clasp
  • qurmaq - build
  • qurtarılmaq - do
  • qurtarmaq - rescue
  • qusmaq - regurgitate
  • qüssələnmək - be sad
  • layihələndirmək - design
  • ləğv etmək - cancel
  • ləkələmək - tarnish
  • ləngimək - stagnate
  • ləngitmək - slow down
  • maraqlanmaq - be interested in
  • məhdudlaşdırılmaq - do
  • məsləhətləşmək - consult
  • məşğul olmaq - be busy
  • müalicə etmək - treat
  • mükafatlandırılmaq - be rewarded
  • mükafatlandırmaq - reward
  • mürgüləmək - doze
  • nəfəs almaq - breathe
  • nəzər yetirmək - take a look
  • nişanlamaq - betroth
  • nişanlanmaq - be betrothed
  • nizamlamaq - adjust
  • oxumaq - read
  • olmaq - be
  • oturmaq - sit
  • ovsunlamaq - bewitch
  • oyanmaq - wake up
  • oyatmaq - arouse
  • oynamaq - play
  • ödəmək - pay off
  • ölçmək - measure
  • öldürmək - kill
  • öpmək - kiss
  • örtmək - cover
  • öskürmək - cough
  • ötmək - outdistance
  • ötürmək - pass
  • öymək - boast
  • öyrənmək - learn
  • öyrətmək - teach
  • öyümək - nauseate
  • öyünmək - boast
  • parçalamaq - break
  • paylamaq - distribute
  • paylaşdırmaq - redistribute
  • rastlaşmaq - meet
  • razılaşmaq - agree
  • rəqs etmək - dance
  • rəngləmək - paint
  • ruhlandırmaq - inspire
  • sağ qalmaq - survive
  • sağalmaq - recover
  • sağaltmaq - cure
  • saxlamaq - keep
  • salmaq - lower
  • sarımaq - reel
  • sataşmaq - tease
  • satmaq - sell
  • savaşmaq - quarrel
  • saymaq - count
  • seçmək - choose
  • sevinmək - rejoice
  • sevmək - love
  • səbəb olmaq - bring about
  • səpmək - sow
  • səpməmək - do
  • səsləmək - hail
  • sıçramaq - jump
  • sıxlaşdırmaq - squeeze
  • sıxmaq - squeeze
  • sınamaq - test
  • sındırmaq - break
  • silmək - wipe
  • soruşmaq - ask
  • soymaq - peel
  • soyuqlamaq - have a cold
  • soyunmaq - undress
  • soyutmaq - cool
  • söndürmək - turn off
  • söykənmək - lean
  • söyləmək - tell
  • söymək - swear
  • sulamaq - irrigate
  • susamaq - thirst
  • susmaq - dry up
  • süpürmək - sweep
  • sürtmək - rub
  • sürümək - drag
  • sürünmək - dangle
  • sürüşmək - slip
  • süzmək - filter
  • şifrələmək - encrypt
  • tab gətirmək - withstand
  • taxmaq - wear
  • tamamlamaq - complete
  • tanımaq - recognize
  • tanış olmaq - be acquainted
  • tapdalamaq - trample down
  • tapdamaq - do
  • tapmaq - find
  • tədarük etmək - lay in
  • təəccübləndirmək - surprise
  • təəccüblənmək - be surprised
  • təxirə salmaq - cancel
  • təkrar etmək - repeat
  • tələsdirmək - hurry
  • tələsmək - hurry
  • təmsil etmək - represent
  • tərbiyə etmək - educate
  • tərxis etmək - demob
  • tərləmək - perspire
  • tərpənmək - stir
  • təsdiqləmək - confirm
  • təsəvvür etmək - imagine
  • təsir etmək - influence
  • təyin etmək - set
  • titrəmək - vibrate
  • toxumaq - crochet
  • toqquşmaq - collide
  • toplamaq - gather
  • tökmək - shed
  • tullamaq - do
  • tullanmaq - jump
  • tumarlamaq - curry
  • tutmaq - catch
  • tutuşdurmaq - compare
  • ucalmaq - soar
  • uçmaq - fly
  • udmaq - swallow
  • unutmaq - forget
  • utanmaq - be ashamed
  • uydurmaq - tell stories
  • uzaqlaşmaq - diverge
  • üşümək - shiver
  • ütüləmək - iron
  • üzmək - swim
  • vermək - give
  • vəd etmək - promise
  • vərəqləmək - leaf
  • vurmaq - shoot
  • vuruşmaq - fight
  • yadda saxlamaq - remember
  • yaxınlaşdırmaq - bring closer
  • yaxınlaşmaq - approach
  • yaltaqlanmaq - wheedle
  • yanılmaq - mix things up
  • yaralamaq - hurt
  • yaralanmaq - be injured
  • yaralanmamaq - injury
  • yarışmaq - contend
  • yaşamaq - live
  • yatmaq - sleep
  • yaymaq - spread
  • yazmaq - write
  • yerimək - walk
  • yetişdirmək - grow
  • yığmaq - gather
  • yıxılmaq - fall
  • yıxmaq - overthrow
  • yırtmaq - lacerate
  • yoğurmaq - knead
  • yoxlamaq - check
  • yola salmaq - see off
  • yollamaq - send
  • yollanmaq - set out
  • yolmaq - fleece
  • yonmaq - hew
  • yontalamaq - do
  • yorulmaq - get tired
  • yönəltmək - direct
  • yubatmaq - retard
  • yumaq - wash
  • yuvarlaqlaşdırmaq - do
  • yuvarlanmaq - roll down
  • yükləmək - load
  • yüksəlmək - rise
  • zağlamaq - burnish
  • zağlanmaq - be oxidized
  • zağlatmaq - make smb burnish
  • zəbt etmək - seize
  • zəifləmək - weaken
  • zənn etmək - conjecture

افعال ترکی آذری

آغیز یمیشی شعر ترکی با ترجمه فارسی

آغیز یمیشی

 بیــــرگون آغیــز قالی بوش                          

(روزی میشود که دهان خالی میماند)                                  

بیــــرگـون دولـی داد اولـی                                                              

(و روزی مملو از مزه های گوناگون است)

گون وار کی هئچ زاد اولماز                   

(روزی میشود که چیزی یافت نمیشود)                                         

گــــون وار کی هر زاد اولی                                            

(و روزی میشود که همه چیز موجود است) 

بختیـــــن دورا باخـــــارسان                        

(اگر بخت با تو باشد میبینی که)                                       

یـــــــادلار قوهوم قارداشدی                                                            

(بیگانگان بسان خویش و برادر میشوند)

آممـــــا بختیـــــــن یــــاتاندا                        

(ولی گاهیکه بخت با تو یار نیست)                                        

قوهــــوم قـــارداش یاد اولی                                                           

(خویش و برادر برایت بیگانه میشوند)

چــــــالیش آدیـــــن گلنــــده                        

(تلاش کن زمانیکه نامت برده میشود)                                      

رحمـــــت اوخـــونسون سنه                                                             

(برایت رحمت در خواست گردد)

دونیــــــادا سنــــــدن قـــالان                       

(که آنچه از تو در دنیا باقی میماند)                                         

آخیــــــردا بیـــــــر آد اولـــــی                                                              

(سر انجام تنها نام نیکو میباشد)

گــــــؤردون ایشیــــن اگیلدی                      

(اگر دیدی کارت به نتیجه نرسید)                                      

دورمـــــا اکیل گــــــؤزدن ایت                                                               

(نایست و زود از مقابل چشمها دور شو)

دوستــــــون گـــؤره ر داریخار                       

(که در این حالت دوستت دلگیر میشود)                                     

دوشمـــــن گؤره ر شاد اولی                                                              

(و دشمنت از این وضع شاد میگردد)

قوهوم   نسبت(خویش)

قوهوم   نسبت(خویش)

• ياد گليب قوهوم اولونجا ، قوهوم ياد اولور


تا بیگانه بیاد با آدم خویشاوند بشه ، خویشاوند بیگانه میشه ( برای کسی که فامیل های خودش را رها کرده و دنبال دوستی با بیگانه هست)


یـــــــادلار قوهوم قارداشدی                                                            

(بیگانگان بسان خویش و برادر میشوند)

قوهــــوم قـــارداش یاد اولی                                                           

(خویش و برادر برایت بیگانه میشوند)

ضرب المثل تركي با ترجمه فارسي   آتا سوزلري

·        ائششه ک هارا دوشک هارا = خر کجا تشک کجا

·        همدان اوزاخ کردیسیه یوخون = همدان دور است کرت اش نزدیک است

·        پیچاق اوز دسته سین کسمز = چاقو دسته خودش را نمی برد

·        گلین اوینیا بیلمیر دییئیر یر ئیریدی = عروس نمی تواند برقصد می گوید زمینش کج است

·        ائششه کی باغلاسان آت یانونا یا خویون گوتورار یا خاصیتین = اگر الاغ را با اسب در

·        یکجا نگهداری کنی یا خوی او را می پذیرد یا خاصیت او را

·        ال الی یووار ، ال ده دؤنه ر اوزو یووار

·        اَل اَلِه یُووییَه. اَل دُولانِیَه ایزِه یُووییَه.

·        دست، دست را می‌شوید، دست برمی‌گردد صورت را می‌شوید.

·        همدلی و کمک به دیگران و رفتار متقابل آنها در تمامی زمینه‌ها.

·        اؤز مالیم گؤرسه نمیر ، اؤزگه مالی آلانیب

·        اِئزِم که گِرنمیَه، خَلقِن که سالانِدِه.

·        مال خودم دیده نمی‌شود، مال مردم آویزان است.

·        انکار و چشم بستن بر روی عیب و ایرادهای خودمان و طرح عیوب مردم.

·        آج قارین ، آجی آیران

·        شکم گرسنه، دوغ تلخ

·        وعده‌های توخالی

·        اود دئدیم دیلیم یاندی

·        آتش گفتم، زبانم سوخت.

·        اظهار پشیمانی از طرح مطلب و یا سخنی.

·        ایتین ایاغیندان تیکان چیخاردیر

·        از پای سگ خار در می‌آورد.

·        سخت کوش- در مورد انجام کارهای سخت و مشاغل طاقت فرسا.

·        ایری اوتوراق دوز دانیشاق

·        کج بشین، راست صحبت کن.

·        اظهار صداقت و راسنگویی در هر موقعیتی.

·        اوزو به زکلی ، ایچی ته زکلی

·        صورت بزک شده، داخلش کود ،پِهِن

·        برای اشخاص متظاهر به دانستن و فهمیدن ، کنایه از خرابی کار

·        الینه ن سو داممیر  

·        از دستش آب نمی‌چکد.

·        خساست بیش از حد.

·        اودا گلمیسن سویا ؟

·        به آتش آمده‌ای یا آب؟به جنگ آمدی یا صلح؟ آتش= جنگ، آب= صلح

·        برای کسی که بسیار عجول و بی‌صبر است.

·        تویوق نه قدیر کؤکله اوقدیرده بوزدومو دارالار

·        مرغ هر چقدر چاق شود، مقعدش تنگ می‌شود.

·        اشاره به اشخاص ثروتمند که صرفه جویی و خست زیاد پیشه کرده‌اند.

·        داغدا جئیران گؤرسه دیر

·        در کوه آهو نشان می‌دهد.

·        نشان از وعده‌های دست نیافتنی.

·        وارلی گئیه نده دییه رلر موبارکدیر ، یوخسول گئیه نده دییه رلر هاردان تاپدین ؟

·        شخص پولدار بپوشد ( می‌گویند) مبارک باشید، فقیر بپوشد ، از کجا ، آورده؟

·        شک به آدم فقیر

·        قونشو قونشودان سحر اویانماغی اؤرگه نه ر

·        همسایه از همسایه، صبح بیدار شدن را یاد می‌گیرد.

·        تاثیر اخلاق مثبت یا منفی در دیگران.

·        هرکیم ائششه ک اولدو سنده پالانی اول

·        هرکس الاغ شد، تو پالان.

·        از موقعیت سخت دیگران سواستفاده کردن.

·        آتداکی داش دوروب اوسته کی داش دورمور

·        سنگ زیرین ایستاده، سنگ رویی نمی‌ایستد.

·        منظور کسی که سختی را تحمل میکند اعتراضی ندارد، کسی که راحت‌تر است اعتراض دارد.

·        ائویمدن چیخیر قارنیما گئدیر

·        از خانه‌ام در بیاید،به شکم برود

·        از این جیب به ان جیب

·        آشاغی دا ایله شمیر ، یوخاریدا یئر یوخدو

·        پایین نمی‌نشیند،بالا جا پیدا نمی‌کند

·        عدم شناخت از جایگاه اجتماعی

·        آت آلمه می٫ آخور باغلىیاو

·        هنوز اسب نخریده٫ آخور مىسازد

·        آت مینه نینی تانیر ·

        اسب سوارش را می شناسد

·        آته مینه نونی٬ دون گیدره نو

·        اسب مال کسى است که سوارش مىشود٬ لباس مال کسى که مىپوشد

·        آته لن دوشه ر

·        کسی که بپرد سرانجام می افتد

·        آج آرم٬ داش ده ییر

·        آدم گرسنه سنگ را هم می خورد

·        آجنه ایت غرخاوری

·        از گرسنگی پشم سگ می چیند

·        آچلمه میش سفره بیر عیبی وار٫ آچلن سفره نو مین بیر

·        سفره باز نشده یک عیب دارد و سفره پهن شده هزار و یکی

·        آرپه اکن٬ بوغدرم

·        کسی که جو می کارد گندم درو نمی کند

·        آدامین آلنینا هر نمه یازمیشلار٬ ائله اودور

·        بر پیشانی هر کس هر چه بنویسند همانست

·        آغ ایتین٫ قارا گونه

·        روز سیاه برای سگ سفید

• ياخينی قويوب اوزاقدان دانيشما

نزدیک را ول کرده از دور داد میزنه (برای کسی که دو قدم جلو نمیاد آرام حرف بزنه و از دور داد میزنه)

• ياد گليب قوهوم اولونجا ، قوهوم ياد اولور

تا بیگانه بیاد با آدم خویشاوند بشه ، خویشاوند بیگانه میشه ( برای کسی که فامیل های خودش را رها کرده و دنبال دوستی با بیگانه هست)

• يارا ساغالار ، يئری قالار

زخم خوب میشه ولی جاش همیشه هست (برای کسی که به دیگران زخم زبان می زنه )

• ياريماديق اودوندان ، کور اولدوق توستوسوندن

از حرارت آتش استفاده نکردم ، از دودش کور شدیم ( برای کسی که زحمت میکشه و بهره نمی بره)

• يازدا بوزا يئريکلَيَن ، قيشدا گؤبَليه يئريکلر

هر کی تو تابستان ویار یخ داشته باشه حتماً  زمستان ویار قارچ داره

• يازدا ياتان ، قيشدا اوشويَر

هر تابستان بخواب  زمستان می لرزه ( برای کسی که به فکر آینده نیست)

• يازيدان قاچماق اولماز

از سرنوشت نمیشه فرار کرد

• ياش آغاج تئز اَييلر

چوب تر زود خم میشه ( برای کسی که خیلی مغرور هست)

• ياش دا قورو اودنا يانار

خشک و تر با هم می سوزن

• ياغمادی ياغيش ، بيتمَدی قاميش

اومدیم و باران نیامد و نی رشد نکرد (برای کسی که منتظر کمک از طرف آشنا هست و دست به کاری نمی زند)

• ياغيش ياغار، يئر دويماز

باران می بارد و زمین سیری ندارد (برای کسی که چشمش همیشه دنبال مال دنیا هست)

• يالان آياق توتار آمما يئريمز

دروغ پا درمیاره ولی نمی تونه راه بره

• يالان اوز قارالدار

دروغ آدم را رو سیاه میکنه

• يالان جوجرر ، آمما بيتمز

دروغ ریشه میزنه اما سبز نمیشه (برای کسی که به دیگران تهمت میزنه )

• يالانچی چوخ آند ايچر

دروغگو قسم زیاد میخوره

• يالانچی شاهيدی اوزاقدا ايستر

دروغگو همیشه شاهدش باهاش هست

 

"دالغا"  (موج)

"دالغا"  (موج)

 

خیرداجا،اینجه آرخ ایدیم

مئشه لردن،داغلاردان

دره لردن آخیردیم.

بیلیردیم دورغون سولار

اوز ایچینده بوغولار

بیلیردیم دریالاردا

دالغالار قوجاغیندا

خیرداجا آرخلار اوچون

یئنی حیات دوغولار!

نه یولون اوزاقلیغی

نه قارانلیق چوخورلار

نه دورغونلوق هوه سی

منی یولدان قویمادی

ایندی قاریشمیشام من

قورتولماز دالغالارا!

وارلیغیمیز چالیشماق

یوخلوغوموز دایانماق!

 شاعر  مرضیه احمدی اسکوئی

 

ترجمه ی فارسی شعر "موج"

 "موج"

جویبار کوچک و ظریفی بودم.

از بیشه زارها و کوهها و دره ها جاری می گشتم!

می دانستم آب های شفاف

در دل خود خفه می کنند

می دانستم در دریاها

در دامن امواج

برای جویبارهای کوچک

حیات دوباره متولد می شود.

نه دوری راه

نه پرتگاههای تاریک

نه هوس شفاف بودن

نتوانست مرا از راهم نگه دارد

اکنون مخلوط شده ام من

با موج های بی پایان

هستی مان زحمت کشیدن

نیستی مان ایستادگی!

 

قمیش (نی)


قمیش (نی)


قمیش (Arundo donax L) گیاهی است از خانواده نی‌ها و تیره گندمیان. قمیش گونه‌ای علف دراز و بزرگ است (نباید آن را با خیزران اشتباه گرفت)

«قمیش» واژه‌ای ترکی و به معنای «نی» است.

قمیش قطعه‌ای از ساقهٔ گیاه قمیش یا گیاهان شبیه به آن است که در بعضی از سازهای بادی مانند سرنا، ابوا، فاگوت، کلارینت و ساکسوفون بکار می‌رود و آلت اصلی تولید صدا در این‌گونه سازها است.

در سرنا قمیش از دو تیغه متکی به هم تشکیل شده و انتهای آن دو در حلقه‌ای مسطح محصور شده است.

قمیش های دوتیغه فاگوت

لغات ترکی ی

حرف ی
فارسیترکیفارسیترکی
یادداشتیازماق-ئوزون گوتورمکیخدانبوزقابی-بوزیئری-بوزساخلیان-سویوخ ساخلیان
یوقورتقاتیقیکجابیریئرلی
یکدفعه-یه هوبیردن بیرهیبوستقارین برکیمه سی
یادبودیاداسالمایرقانساریلیق
یمناوغوریاراگوج
یکه-یکه خوردندیسکینمکیک وری-یه وریبوگورره مه-بوورره مه
یخچالسودوجییخمکدودورما-دوندورما
یادگیریاوگرنمک-اورنمکیتیمساغیر-آتاآناسیز
یواشکیسییه سییهیومیهگونشره-گونده کی
یه هولاپدان-بیردنیاکه-یاکییادا-یاداکی
یکدفعهبیردونه-بیردونهیکبارهبیردونه-بیرداها
یک چهارمدورد ده ن بیرییاصاحب صبریادوزوم ییه سی
یاداورگنیش-اوره نیشیادگیریاوگره نمک-اوره نمک
یارانهیاردیم-یاردیم پاراسی-اندیریمیقه گیرییاخالاماق
یادداشت روز -یادداشت یومیهگونده لیک

لغات ترکی و


حرف و
فارسیترکیفارسیترکی
وطنیورد-ئولکهوحدتبیرلیک
وفادارسئوگی ساخلیان-سوزونده دورانولیآنجاق
وقتچاق-چاقیوقت غروب-وقت صبحگون باتان چاقی-گون چیخان چاقی
واهمهقورخیولیمهقوناقلیق-یینتی وئرمک
ورجه ورجهچوبالاما
وصلهیاماقواقعیلاپ ئوزی
وزنچکیویاریئریک
وامبورجوقارآغیرلیق
وصالیئتیشمکوجینآلاق درمک
واضحآیدینورودکئچمک
وعده وعیدچاغیرماق-سوزوئرمکوداعگئتمک-آیریلماق
وعظدانناماق-دانیشیق-باشاسالماقواعظآخوند
ورمشیشوسطآرا-اورتا-آرالیق
وسطیاورتانجیلواسطهآراجیل
وحشتناک-وحشت انگیزقورخولی-قورخونجوحشتقورخی-قورخونج
وحشت زاقورخی یارادان-قورخی گتیرنوقت وبی وقتتئزتئز-هرچاقی-هرهاچان
وارونهترسه-ترسه سینه-چوریلمیش-گوت باشویراژاوزون گورست مک
ولگردسومسوکوحشیقورخولی-یرتیجی
وداعآیریلماق-گئتمکواریانتره ی به ره ی
ورجه وورجهقوجینماقوروجکدیبه لک
واکسباشماق بویاغیولرمایلیق-ایلمانق
وحشی - وحوشییرتیجی - ییرتینجیللاروفوربوللی - چوخلی - دولی

لغات ترکی ه

حرف ه
فارسیترکیفارسیترکی
هم سن وسالتای توش-یاشیتهشتادسکسن
هیکلبوی بوخونهمسایهقونشی
هست ونیستواریوخهرکسکیمسه
هوادارقایقیهدف-هدف گیریدهت-دهت ده مه
هدایتیول گوسترمک-یول گورستمکهمدمیولداش
هویداآیدینهوشمندآییق
هجمهساتاشماهبهباغیشلاماق
هرآنچهنه واردیساهوکیوموروق
هوک راستساق یوموروقهوک چپسول یوموروق
هندالهموارهاونم دونم-هئی
هیزماودونهیزم شکناودون سیندیران-اودون قیران
هماوازسس سسههمساناوزتایی-تای توشی
هجومجومماق-یوگورمکهولقورخی
هول هولکیقورخاقورخاهشدارئوزه دورماق
هفت چشمهیددی گوز-یددی بولاقهارقودوز
هرسخوللاماقهتک حرمتساتاشماق-سیندیرماق
هجومیوگورمکهشت گوشهسگگیزبوجاقلی
هارت هورتهای بدریق-هده قورخی-بوی دئمکهفت سنگلوپورت داشی
هواپیمااوچاق-اوچاکهیپنوتیزماووسون
همدستال بیرهجومجومماق - شیغیماق
همکلاسیاوگرنجی یولداشی - اورنجه یولداشی

فعل شرط


   فعل شرط در فارسی و حتی در عربی وجود ندارد. برعکس فعلهای شرط ترکی که
از کاربردی ترین افعال است و ترك زبان را از استخدام حروف شرط بی نیاز می كند:
گلسه: اگر بیاید
ده سه: اگر بگوید
ایچسه: اگر بنوشد
   فعل تمنی ( ای کاش ...) در فارسی و حتی در عربی وجود ندارد. به این فعل
در ترکی " دیلک" ویا "ایستک  کیپی " گفته می شود:

اولایدی: ای کاش می بود
قیزیل گول اولمایایدی: ای کاش گل سرخ نبود
سولمایایدی: ای کاش زرد نمی شد

کلمات متشابه  

کلمات متشابه

 

کلمات متشابه  : کلماتی هستند که در تلفظ و نوشتن یکی هستند اما معنی متفاوت دارند .

اونونیم :  سوزله ر کی یازمالارینان اوخومالاری بیردی اما نه دئمه کلری  بیر ده ییر

اورنک : مانند

-----------------

آش: رد شو -عبور کن

آش: غذای آش

............................

اوو: شکار صید غنمیت ov

اوو: ماساژ بده- بساب ov

...............................

اوت ot: علف

-اوتot: عبور کن، جلو بزن، سبقت بگیر

--------------------------------

سال:پل

سال: قایق

سال:تخته سنگ

سال:سنگ قبر

سال:یکپارچه

سال:بیانداز (یاد)
سال:بگذار

سال:سرنگون کن

سال:از پا بیانداز

سال: پهن کن (سفره را)

----------------------------

سوروش  بپرس                        از مصدر سوروشماق    پرسیدن سوال کردن پرس و جو کردن 

سوروش  سربخور بلغز بخز        از مصدر سوروشمک    لغزیدن سر خوردن خزیدن

.....................................................

سیز:شما

سیز:بریز(آب) -چکه کن

-----------------------

سیخ :ضخیم انبوه پرپشت تنگا

سیخ: فشار بده  بفشر

.......................................................

چاپ :چاپ

چاپ:غارت کن

چاپ:چپاول کن

چاپ:بتاز چهار نعل برو

چاپ:بشکاف

چاپ:بشکن

------------------------

چات:شکاف ترک

چات:برس فعل امر

چات: متصل کن

چات:بار کن (فعل امر)

چات: کوک بزن(پارچه را)

-------------------------------

چاش: کج

چاش:لوچ ،چپ چشم

چاش منحرف شو

چاش:اشتباه کن

چاش:دستپاچه شو

--------------

چال:سفید  خاکستری

چال: بزن (پر زدن ، پلک زدن، کف، دست زدن)

چال:بنواز

چال:نیش بزن

چال:بدزد

-------------------

ساچ :مو، زلف

ساچ: پخش کن منتشر کن

--------------------------

ساغ: راست

ساغ: سالم

ساغ: بدوش

-----------------------

سار : پرنده سار

سار: بپیچان

--------------

ساری : زرد

ساری: بپیچان (به دور)

-------------------

آلما : سیب

آلما : نگیر

آلما : نخر

..................................................

دون : يخ زده
دون : پيراهن زنانه دامن دار
.......................................................

آجی : درد

آجی : تلخ

......................................

اوزوم : انگور

اوزوم : پاره کنم

اوزوم : صورتم

اوزوم : شنا کنم

.......................................

گؤی : آبی

گؤی : سبزی

گؤی : آسمان

.................................

کؤک : ریشه

کؤک : وصله

کؤک : چاق

........................

گز: شیرینی(گز)

گز: گردش کن سیاحت کن

..........................

گوزل: قشنگ ،زیبا

گوزله: منتظر باش- چشم براه باش

........................................................

بوغ : بخار

بوغ : سبیل

بوغ: خفه کن- بکش- مسدود کن -سرکوب کن

----------------------

بوز : خاکستری - زمین بدون گیاه و لخت-قرقاول ماده-بی شرم-یخ

بوز:( لباس ر)ا چین بده

........................................

آت : بیانداز

آت : اسب

.........................................

گول : گل

گول : بخند

..........................................

ان : لاپ

ان : عرض ، پهنا

ان : پیاده شو

ان : مدفوع

..............................................

چیچه ک : گول

چیچه ک : آبله

.....................................................

دون : یخ زده

دون : لباس زنانه با دامن

................................................

ایت : سگ

ایت : گم شو

...............................

دوز : راست

دوز : بچین

...................................

قات:لایه-طبقه-دفعه-(یئر قاتی+لایه زمین)-قات-قات(لایه لایه)

قات: قاتی کن- مخلوط کن

......................................

قاپ: در-دروازه

قاپ :گاز بگیر

قاپ: نیش بزن

--------------------------------

قالا:قلعه دژ

قالا:انباشته کن-آتش درست کن

.........................

قاخ : برگه میوه -خشکبار(اریک قاخی =برگه زردآلو)

قاخ: بکوب -بزن

---------------------

قاریش: وجب

قاریش: مخلوط شو-ترکیب شو-شرکت کن-خراب شو

----------------

قان: خون

قان:بفهم ،درک کن ،شیرفهم شو

---------------------

قور:آتشپاره جرقه اخگر

قور: بیافرین- ایجاد کن -بساز- بنا کن

.............................

قیل : موی زاید

قیل : انجام بده

...

قیرخ : بتراش

قیرخ : چهل

..........................

قیز: دختر

قیز: گرم شو -عصبانی شو

---------------------

ساغ : راست

ساغ : بدوش

ساغ : سالم

...

سایماق : شمردن

سایماق : اعتنا کردن

...

گؤزله مه ک : منتظر شدن

گؤزله مه ک : رعایت کردن

...

یاش : سن

یاش : خیس

...

باش : سر ( عضو بدن )

باش : بالا

...

قیرخیم : خرده ریزه های پشم

قیرخیم : بتراشم

قیرخیم : دو طرف برنده قیچی

...

قازان : دیگ

قازان : کننده

قازان : کسب کن

...

قازماق : کندن

قازماق : ته دیگ

...

قاباق : کدو تنبل

قاباق : جلو

...

قویماق : گذاشتن

قویماق : اجازه دادن

قویماق : صبر کردن

...

قیرما : نشکن

قیرما : نوعی کباب

...

قاتماق : مخلوط کردن

قاتماق : پینه ( دست – پا و .. )

...

دولو : پر

دولو : تگرگ

...

اوجاق : اجاق ، وسیله خوراک پزی

اوجاق : خانه آبا و اجدادی

اوجاق : عبادتگاه و جای مقدسی که در آنجا نذر میکنند و هدایائی به آنجا می برند .

....

باتماق : آغشته شدن  

باتماق : فرو رفتن

....

اوچماق : پریدن

اوچماق : فرور یختن

...

اوچورتماق : پرانیدن

اوچورتماق : خراب کردن ( خانه – دیوار و.. )

اوچورتماق : دروغ بزرگ گفتن

...

اوچوق : تب خال

اوچوق : فروریخته

...

اویماق : خوابیدن

اویماق : شبیه شدن ، به .. آمدن

اویماق : باور کردن

...

اویناماق : بازی کردن

اویناماق : رقصیدن

اویناماق : از کوره به در رفتن

...

اودماق : برنده شدن

اودماق : قورت دادن

...

باشلیق : کلاه

باشلیق : شیربها

باشلیق : سرانه

---------------------------------

قیل=انجام بده (نماز)

قیل=تار مو،موی بدن(حیوان)

----------------------------------------

- قورو: خشک

- قورو:محافظت کن

قورو: خشک شو

--------------

یول: راه طریق جهت سو مجرا دفعه بار

یول: بکن -بچین

--------------------

یوز :صد

یوز: تعبیرکن

...........................

یای : تابستان- زه کمان

یای: منتشرکن پخش کن

--------------------------------------------------

یالان: دروغ-بهتان

یالان: لیسیده شو- یالانماق=لیسیده شدن، خورده شدن